چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت در رابطه بین ادراک از ساختار کلاس و هیجان تحصیلی اضطراب بر یادگیری خودتنظیمی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان شهر تهران بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از حیث گردآوری داده‌ها توصیفی- همبستگی بود. برای انتخاب گروه نمونه (۷۰۰ دانش‌آموز) از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی چندمرحله‌ای استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های مقیاس ادراک از ساختار کلاس بلک برن (۱۹۹۸)، مقیاس اهداف پیشرفت (میدلتون و میگلی (۱۹۹۷)، مقیاس هیجان‌های تحصیلی دانش‌آموز (AEQ) و مقیاس یادگیری خودتنظیمی میلر و همکاران (۱۹۹۶) بود. برای ارزیابی پیشرفت تحصیلی از نمره پایان‌ترم درس ریاضی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که ادراک یا برداشتی که دانش آموزان از ویژگی‌های مختلف روانی – اجتماعی کلاس دارند بر نگرش آن‌ها جهت مشارکت در فعالیت‌های یادگیری و انتخاب نوع هدف پیشرفتشان تأثیرگذار است، ازآنجاکه جهت‌گیری هدفی در موقعیت‌های تحصیلی، مبین انگیزه‌ی فرد از تحصیل است و به همین دلیل تمایلات، کنش‌ها و پاسخ‌های هیجانی او را در موقعیت‌های یادگیری، تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به شکل‌گیری هیجان‌های تحصیلی اضطراب در دانش آموزان می‌شوند؛ به‌عبارت‌دیگر هیجان «اضطراب» به‌طور معناداری با منابع شناختی و راهبردهای بادگیری خودتنظیم و ویژگی‌های شخصیتی دانش آموزان رابطه دارد و عمیقاً بر افکار و اعمال ایشان تأثیر می‌گذارند.

واژگان کلیدی: ادراک از ساختار کلاس، اهداف پیشرفت، هیجان تحصیلی اضطراب، یادگیری خودتنظیم، پیشرفت تحصیلی.