رسيدن به اهداف سازمان بستگي به توانايي كاركنان در انجام وظايف محوله و انطباق با محيط متغير دارد. اجراي آموزش و بهسازي نيروي انساني سبب مي‌شود تا افراد بتوانند متناسب با تغييرات سازماني و محيطی، به‌طور مؤثر فعالیت‌هایشان را ادامه داده و بر کارایی خود بيفزايند. بنابراين آموزش و توسعه منابع انساني ، كوششی مداوم و برنامه‌ریزی‌شده به ‌وسیله مديريت براي بهبود سطوح شايستگي كاركنان و عملكرد سازماني است.

اهمیت آموزش در سازمان ها

آموزش همواره به‌عنوان وسیله‌ای مطمئن در جهت بهبود کیفیت عملکرد و حل مشکلات مدیریت مدنظر بوده است و فقدان آن نیز یکی از مسائل اساسی هر سازمانی است. کارکنان در هر سطحی از سطوح سازمان محتاج آموزش و یادگیری مهارت‌های جدید هستند و باید همواره برای بهتر انجام دادن کار خود از هر نوع که باشد روش‌ها و اطلاعات جدیدی کسب نمایند.

در گذشته چنين گمان مي‌رفت كه زمان آموختن با زمان کار کردن و زندگي كردن از هم جدا هستند و بنابراين آموزشي درخور توجه بود كه پيش از آغاز كار، به افراد داده شود. بر‌‌ اين اساس انسان براي مدتی معین مي‌آموخت و سپس به زندگي و كار مولد و سودمند مي‌پرداخت. در حالی که در زمان فعلی اين انديشه اعتبار نداشته و آموزش‌وپرورش با زيستن انسان همراه شده است.

در حال حاضر آموزش ضمن خدمت كاركنان در سازمان‌های مختلف از جايگاه خاصي برخوردار است زيرا در چند دهه اخير بيش از هر دوران ديگر در طول تاريخ بشري، علوم و فنّاوری پيشرفت نموده است. اين تحول و دگرگوني به حدی است كه عصر حاضر را عصر نیمه ‌عمر اطلاعات ناميده‌اند. يعني دوراني كه در هر ۵ سال، نيمي از اطلاعات بشري منسوخ گرديده و اطلاعات و دانش جديد جايگزين آن مي‌گردد.

برنامه‌هاي آموزش كاركنان در يك سازمان مي‌تواند نياز به نيروي انساني متخصص در آينده را نيز رفع كند و تضميني براي حل مشكلات كاركنان باشد. بنابراين چنانچه كاركنان يك سازمان خوب آموزش ببينند بهتر مي‌توانند در ارتقاء سطح كارايي سازمان سهيم باشند و سرپرستان و مديران به نظارت زياد در مورد زيردستان خود نياز نخواهند داشت و درعین‌حال مي‌توانند آن‌ها را براي احراز مشاغل بالاتر و پرمسئوليت آماده سازند.

توسعه منابع انسانی

ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ، آموزش‌های ﻣﻨﻈﻢ در مدت‌ زمان ﻣﻌﻴﻦ به ‌منظور اﻓﺰاﻳﺶ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ رﺷﺪ اﻓـﺮاد ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﻳﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ را ﺷﺎﻣﻞ می‌شود. درواقع ﻫﺪف از ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴـﺎﻧﻲ اﻳﺠـﺎد مهارت‌هایی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮد ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑـﺎﻻﺗﺮ و ﺑـﺎ ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖ سنگین‌تر آﻣـﺎده ﻛﻨـﺪ. آﻣـﻮزش اصلی‌ترین روش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ. ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﺘﻌﺪدي ارائه‌شده اﺳﺖ. آﻣـﻮزش ﻳﻌﻨـﻲ ﻛﻮﺷـﺶ در ﺟﻬـﺖ ﺑﻬﺒـﻮد ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺷﺎﻏﻞ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻛﺎر و مسائل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن. آﻣـﻮزش اﺛﺮﺑﺨﺸـﻲ ﻳـﻚ ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻳـﺎدﮔﻴﺮي و ﻳـﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ برنامه‌ریزی‌شده را ﺷﺎﻣﻞ می‌شود و ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺎز شناخته‌شده ﭘﺎﺳﺦ می‌دهد.

آﻣﻮزش را می‌توان ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻃﻲ آن مهارت‌ها، ﻃﺮز تلقی‌ها و گرایش‌های ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮاي اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺻﻲ در ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻓﻲ ﻣﻌﻴﻦ ﻛﺴﺐ می‌کنند. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ می‌توان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻣﻮزش ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﺮﺗﺐ و ﻣﻨﻈﻢ، ﻣﺪاوم و با هدف ﻣﺸﺨﺼﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺮاي سه ﻣﻨﻈﻮر اﺻﻠﻲ زیر به ﻛﺎر می‌رود:

• اﻳﺠﺎد ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن؛
• اﻳﺠﺎد ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ مهارت‌های ﺷﻐﻠﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن؛
• اﻳﺠﺎد رﻓﺘﺎر ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ باارزش‌های ﭘﺎﻳﺪار ﺟﺎﻣﻌﻪ.

آموزش انواعی دارد و از یک منظر می‌توان آن را به صورت زیر دسته‌بندی نمود:

• آموزش‌های نوآموزی: این آموزش‌ها با هدف ارائه دانش، مهارت، بینش و نگرش جدید به کارکنان و مدیران اجرا می­گردد. کارکنان در حقیقت برای اولین بار در معرض این‌گونه محتوا قرار می­گیرند.
• آموزش‌های بازآموزی: این‌گونه آموزش‌ها برای رفع کاستی­های دانشی، مهارتی و نگرشی کارکنان و مدیران اجرا می­گردد. این آموزش‌ها در امتداد آموزش‌های قبلی است.
• آموزش‌های آماده‌سازی: این آموزش‌ها، افراد را برای انتصاب در مسئولیت‌های جدید آماده می­کند و معمولاً بر مبنای نتایج ارزشیابی به افراد ارائه می­گردد.