چکیده
فضای مجازی با ابزارها و قابلیت‌های خود به شدت آموزش و یادگیری را در اغلب جوامع تحت تاثیر شگفت‌انگیزی قرار داده است به نحوی که در شاخص‌هایی مثل مقرون به صرفه بودن، حجم مخاطبین، سرعت یادگیری، انعطاف پذیری ...گوی سبقت را از آموزش‌های حضوری ربوده است و تمایل به سمت استفاده از این آموزش‌ها با سرعت قابل ملاحظه‌ای رو به افزایش است.
از آن‌جا دنیای فضای مجازی مملو از ناشناخته‌ها، تنوع مسیر ها، جذابیت، پیچدگی و ... است هر لحظه یادگیرنده را برای دستیابی به اهداف با جستجو در انبوهی از اطلاعات، انتخاب‌های متعدد، تصمیم گیری‌های مختلف روبرو می‌کند، لذا برخورد عقلانی یعنی یادگیرنده با اتکا بر ویژگی های انسان عاقل به پایگاه ها،منابع و سایت ها، شبکه های مجازی ورود کند و متولیان امرچاره‌ای ندارند جز این‌که یادگیرندگان را به شیوه‌ای برای ورود به این فضا تربیت کندکه بتوانند جستجوها، انتخاب‌ها و تصمیماتی عقلانی گرفته و آنها را به اشتراک بگذارند در غیر این‌صورت نه تنها دستیابی به اهداف مشکل می‌شود بلکه ممکن است به مسیری هدایت شود که هر چه تلاش کند از هدف دورتر شود.
در این مقاله تلاش شده است تا ضمن تعریف مختصر فضای مجازی، ابزارها و بعضی قابلیت‌های آن، با برشمردن ویژگی‌های انسان عاقل محصول تربیت عقلانی، الگویی از راهبردهای تربیت عقلانی همراه با مدل آموزش مباحثه محور مشارکتی در فضای وب2 که از قابلیت‌های جدید فضای مجازی می‌باشد معرفی نمائیم و یادگیرنده‌ی فضای مجازی را به سمتی سوق دهیم که در فضای عقلانی با استفاده از فعالیت های تعمقی و پرسش های بیانگر عقاید و انتخاب های خود را به شکل مباجثه در فضای مجازی به اشتراک گذاشته و بتواند از یک طرف از فرصت‌های ذی قیمت فضای مجازی استفاده نموده و از طرف دیگر با مسلح نمودن او به ابزارهای تشخیص و تفکر انتقادی، خود را از آسیب های ناشی از تهدید‌های فضای مجازی مصون بدارد.
واژگان کلیدی: فضای مجازی، وب2، تربیت عقلانی، انسان عاقل، آموزش مباحثه محور